In deze blog komen 24 kwaliteiten aan de orde die, als je er mee aan de slag gaat, onder andere kunnen leiden tot 1) meer positieve emoties, 2) betrokkenheid, 3) positieve relaties, 4) een betekenisvol leven en 5) het bereiken van doelen. In de volgende blogs zullen deze kwaliteiten, die ook in veel speelfilms aan te treffen zijn, één voor één verder uitgewerkt worden, met voorbeelden van speelfilms erbij.
Als we kijken over een periode van meer dan 3000 jaar dan valt op dat er in zo’n 200 culturele bronnen van over de hele wereld steeds zes deugden of domeinen aangetroffen worden: 1) wijsheid en kennis, 2) moed, 3) menselijkheid, 4) gematigdheid, 5) rechtvaardigheid en 6) transcendentie (overstijging). Deze bronnen variëren van de Bijbel tot de filosofie van Aristoteles, de geschriften van Benjamin Franklin en de Samoerai code. Seligman (2002) stelde op basis van voornoemde domeinen een lijst samen met 24 menselijke kernkwaliteiten. Deze zullen hieronder uitgewerkt worden.
1. Wijsheid en kennis (cognitieve vaardigheden die het verwerven en gebruiken van kennis bevorderen):
- creatief zijn
- nieuwsgierig zijn (in de goede zin van het woord)
- een open houding hebben, dingen van alle kanten kunnen bekijken
- leergierig zijn
- perspectief zien, goed advies aan anderen kunnen geven
2. Moed ( kwaliteiten die ervoor zorgen dat het doel ondanks tegenwerking wordt behaald):
- moedig zijn
- volhardend zijn ondanks obstakels
- integer zijn en verantwoordelijkheid nemen voor eigen emoties en gedrag
- levendig, energiek en vitaal zijn
3. Menselijkheid (zachtheid, mededogen)
- liefdevol zijn en waardering uiten in relaties met anderen
- vriendelijk zijn en goede dingen voor anderen doen
- sociaal intelligent zijn en je kunnen inleven in de motieven en emoties van anderen
4. Rechtvaardigheid (kwaliteiten die zorgen voor een gezond sociaal leven);
- rechtschapen zijn en loyaal zijn aan de groep waartoe iemand behoort
- eerlijk en fair zijn en iedereen gelijk behandelen
- leiderschapskwaliteiten hebben en anderen aanmoedigen
5. Zelfbeheersing (kwaliteiten die beschermen tegen excessen):
- vergevingsgezind zijn en accepteren dat anderen tekortkomingen hebben
- bescheiden zijn
- voorzichtig zijn en geen onnodige risico’s nemen
- zelfcontrole hebben over emoties en gedrag
6. Transcendentie (kwaliteiten die verbinden met het universum en zorgen voor zingeving):
- kunnen genieten van de mooie en bijzondere dingen van het leven
- dankbaar zijn en de tijd nemen om dit uit te drukken
- hoop hebben, het beste van de toekomst verwachten en daaraan werken
- humor hebben en de lichte kant van het leven kunnen zien
- spiritueel zijn en geloven in een hoger doel en de zin van het bestaan
Voor de liefhebbers twee opdrachten:
1). Wetenschappelijk onderzoek heeft uitgewezen dat er bepaalde kwaliteiten zijn die in (zeer) hoge mate verbonden zijn met welbevinden, te weten vitaliteit, hoop, liefde, dankbaarheid en nieuwsgierigheid. Dit worden ook wel de levenssatisfactiekwaliteiten genoemd. Ga voor jezelf na welke kwaliteiten je hiervan bij jezelf herkent. Echter, ook de andere kwaliteiten zijn verbonden aan welbevinden. Kijk welke 5 à 6 kwaliteiten kenmerkend voor je zijn en/of waar je mee aan de slag wilt en probeer die zoveel mogelijk zowel privé als op het werk in te zetten. Eventueel kun je een en ander bijhouden in een dagboek.
2). Het ‘spotten’ van positieve psychologie kwaliteiten. Meestal gaat het in films, net zoals in het echte leven, om een combinatie van kwaliteiten. Hieronder worden enkele films genoemd die meerdere domeinen en kwaliteiten in bijzonder sterke mate bevatten. Ga voor jezelf na welke je daarvan in de volgende films herkent. The Matrix Trilogy (1999), Amélie (2001), The Pursuit of Happines (2006), Ghandi (1982), Charlie and the Chocolate Factory (2005) en The Wizard of Oz (1939).
Bronnen:
Positive Psychology at the Movies 2. Using Films to Build Characterstrenghts and Well-Being. 2nd Edition. Niemiec, R.M., Wedding, D. (2014). Boston: Hogrefe Publishers.
Positieve Psychologie in de Praktijk. Bannink, F. (2011). Amsterdam: Hogrefe Uitgevers.
Seligman, M.E.P. (2002) Authentic Happiness. New York: Free Press.