Geplaatst op

Vergeving

Vergeving

“Er is niemand die jouw leven beter kent dan een broer die ongeveer even oud is als jij. Beter dan wie ook weet hij wie en wat je bent. Mijn broer en ik zeiden sommige onvergeeflijke dingen tegen elkaar op de laatste dag dat we elkaar zagen, maar, ik probeer dat achter me te laten…en voor deze reis moet ik mijn trots in slikken. Ik hoop maar dat ik niet te laat ben”.
Alvin Straight beschrijft in The Straight Story zijn behoefte om dingen in orde te maken met zijn broer, voordat ze beiden sterven.

Wat kan onder vergeving verstaan worden? Vergeving is volgens de algemene opvatting het iemand niet meer kwalijk nemen van een ernstige daad. Deze daad overtreft het gewone en is iets waarvoor sorry zeggen niet afdoende is. Vergeven wordt (doorgaans) gedaan door diegene die geestelijke of materiële schade heeft geleden.

Het klinkt misschien vreemd, maar het is belangrijk om niet te snel te vergeven! De Koreaanse Zenleraar Haemin Sunim (2019) stelt dat soms eerst woede en haat nodig zijn om je de afstand te geven die je nodig hebt om te helen; woede, stelt hij, is een beschermingsmechanisme, het geeft je de tijd om wonden te laten helen. Als je te vroeg wilt vergeven, is het alsof je elke keer een korstje wegkrabt, waardoor de wond open blijft. Met je hoofd geef je je hart toestemming om te helen. Maar soms luistert je hart niet. En dat mag, aldus Sunim, dan heeft dat tijd nodig. Als je die woede en haat te vroeg los laat, of als je vindt dat je die niet mag voelen, dan blijft dat verdriet zitten en wordt het steeds erger. Je moet anderen niet te snel vergeven, je moet eerst zelf helen. Sunim: Voel waar de woede of dat verdriet zit, klopt je hart sneller, zitten je schouders vast? Laat het er zijn, duw het niet weg. Dan ga je zien wat eronder zit. Volgens Sunim zit daar altijd liefde voor dit leven onder. Verdriet om liefde die je niet kreeg. Pas als dat geheeld is, kun je bijvoorbeeld je vader zien hoe die nu is, een oude man die fouten heeft gemaakt. Je kunt pas vergeven als je er aan toe bent (1). Uiteindelijk vergeef je een ander om jezelf te bevrijden van het verleden. Je brengt jezelf naar het heden. En uiteraard heeft de ander er vaak (veel) baat bij als je vergeeft.

(1) Indien nodig kan het zinvol zijn om (via je huisarts) een goede therapeut te zoeken, met name iemand die ervaring heeft met het werken met getraumatiseerde mensen. Hij of zij kan je bijvoorbeeld helpen met een zogeheten woede- en wraakprotocol, wat heel effectief kan zijn. Kijk daarna of je eventueel verder wilt werken aan vergeving.

Ben je toe aan vergeving, dan kun je wellicht iets hebben aan onderstaande adviezen:

Praktische toepassingen om te (leren) vergeven:

Kijk naar je eigen fouten. Mensen hebben van nature de neiging tot vermijding en wraak(gevoelens) en zoals hierboven gesteld is, hebben die ook hun functie; vergeving helpt om deze zaken (uiteindelijk) te overstijgen. Maak een lijst of houdt een dagboek bij waarin je opschrijft hoe je anderen tekort hebt gedaan zodat ze zich door jouw toedoen gespannen, boos of angstig hebben gevoeld, zelfs in schijnbaar triviale situaties.

Neem een weloverwogen besluit om iemand te vergeven die jou tekort gedaan heeft. Vergeving doet de ander goed, maar is op de eerste plaats goed voor jezelf. Het werkt bevrijdend om wrok, boosheid en bitterheid los te laten die verbonden zijn met jouw onvermogen om anderen te vergeven.

Schrijf de voordelen van vergeving op. Denk na over een persoon en een situatie waarin je je tekort gedaan voelde. Neem 20 minuten om de voordelen die je hierdoor hebt ervaren, op te schrijven. Verruimde het je wereldbeeld? Nam een van je kwaliteiten toe? Verschafte het je een ruimer perspectief of een dieper zelfbegrip?

Lees boeken over vergeving. Bijvoorbeeld: Boek van Vergeving; van wond naar wonder. Willem Glaudemans (2013). Uitgeverij Ankh- Hermes BV en/of De Keuze; Leven in Vrijheid. Edith Eger (2018). Uitgeverij Bruna. Dit laatste boek gaat ook over zelfvergeving.

Wees geduldig. Als er iets is dat onderzoekers hebben ontdekt, dan is het dat vergeving een proces is dat tijd nodig heeft. Vergeven is niet iets dat je zomaar even doet! Zie ook het advies van Sunim. Geduld, openheid, en eerlijke reflectie zijn sleutelingrediënten. Aan vergeving zijn meerdere emoties verbonden en je kunt verschillende stadia van vergeving ervaren (deze kunnen gelijk zijn aan die van een rouwproces (2), waarbij vergeving loslaten inhoudt). Vergeven is iets dat vaak steeds opnieuw moet gebeuren, waarbij je echter wel steeds verder kunt komen in het proces.

(2) De vijf fasen van rouw: Omgaan met verlies (Elisabeth Kübler Ross).

Films die behulpzaam kunnen zijn bij het vergevingsproces

  • Dead Man Walking (1995, V.S.)
  • Regret to Inform (1998, VS)
  • The Straight Story (1999, VS) ]
  • In My Country (2004, Engeland, Ierland, Zuid-Afrika)
  • Departures (2008, Japan)
  • Incendies (2010, Canada)
  • The Railway Man (2013, Engeland, Australie)
  • Under Sandet (2015, Denemarken, Duitsland)
  • Coco (2017, VS)
  • The Shack (2017, VS)
  • A Beautiful Day in the Neighborhood (2019, V.S)

Bronnen onder meer:

  • Houden van dingen die niet perfect zijn: Compassie voor jezelf en anderen” H. Sunim (2019). Amsterdam: Uitgever de Boekerij.
  • Positive Psychology at the Movies 2; Using Films to Build Character Strenghts and Well-Being (R.M. Niemiec & D. Wedding). Hogrefe, 2013.
Geplaatst op

Nieuwsgierigheid

Nieuwsgierigheid (in de goede zin van het woord)

“I have no special talent. I am only passionately curious.” Albert Einstein

“Curiouser and curiouser”. Alice in Wonderland

Nieuwsgierigheid: open zijn voor ervaringen die zich voordoen in je leven omdat die op zichzelf als waardevol worden ervaren, allerlei onderwerpen fascinerend vinden, exploreren en ontdekken.

Nieuwsgierigheid is evenals hoop, vitaliteit, liefde en dankbaarheid een kwaliteit die in sterke mate verband houdt met welbevinden. Actieve nieuwsgierigheid (waarover hieronder meer) wordt geassocieerd met een aantal voordelen, zoals langer leven, het hebben van betere relaties, én de ontwikkeling van een betere intelligentie. Ook ervaren nieuwsgierige mensen een grotere tevredenheid met én meer betekenis in het leven.

In zijn boek Nieuwsgierig? benadrukt hoogleraar psychologie Todd Kashdan de positieve kant van nieuwsgierigheid. Zonder deze kwaliteit gaan we risico’s uit de weg, stoppen we met de uitvoering van uitdagende klussen, gaan we geen nieuwe contacten aan met anderen en zijn we niet geïnteresseerd in nieuwe informatie. Om te kunnen groeien en ontdekken is nieuwsgierigheid voorgeprogrammeerd in onze hersenen; onze hersenen zijn dan ook verzot op alles wat nieuw is! Als we ons open stellen om nieuwe dingen te ontdekken, léren we ook onvermijdelijk iets. Het ultieme doel van ons nieuwsgierigheidssysteem is om onze bestaande kennis en vaardigheden uit te breiden. De stof dopamine speelt een centrale rol bij nieuwsgierigheid en onderzoekend gedrag. Zonder deze neurotransmitter worden we een apathische luie voddenbaal, aldus Kashdan. Volgens hem geeft niet zozeer geluk, maar nieuwsgierigheid ons blijvende voldoening en bevrediging. Hij pleit in dit kader ook voor het omarmen van de onzekerheid van het onbekende; op deze manier wordt het leven een permanente speurtocht vol verrassingen. Belangrijk hierbij is dat we al onze zintuigen gebruiken. Daarnaast is het van belang om de bereidheid te hebben om ons te verwonderen over allerlei alledaagse dingen en te zoeken naar nieuwe mogelijkheden om die interessant te maken. Actieve nieuwsgierigheid kan ons helpen om meer mindfull in het leven te staan, in de zin van het bewust brengen van onze aandacht naar de huidige ervaring met een open en niet-kritische blik.

Aanraders om (nog) nieuwsgieriger in de goede zin van het woord te worden:

  • Oefen om de wereld om je heen op zo’n manier te benaderen alsof je alles voor het eerst meemaakt. Probeer net zoals Alice gefascineerd is door het witte konijn, te kijken welke levende wezens of objecten je kunt ervaren alsof je ze voor de eerste keer ziet. Probeer ook een voedingsmiddel, zoals bijvoorbeeld een perzik, op zo’n manier te eten alsof je die voor de eerste keer in je leven proeft.
  • Doorbreek patronen en routines die je op de automatische piloot doet. Beschouw al de activiteiten die je verricht op een typerende dag. Waar ben je het meest nieuwsgierig naar om te veranderen? Breng een verandering in je dagelijkse routine aan (probeer bijvoorbeeld een andere route uit als je uit je werk komt, eet een ander ontbijt of introduceer jezelf bij iemand die je nog niet kent op het werk of elders).
  • Ga actief aan de slag met je nieuwsgierigheid. Onderneem actie in plaats van passief af te wachten of er interessante dingen in je leven gebeuren. Streef nieuwe ervaringen na – onderzoek wat je voor nieuwe en andere zaken je in je leven kunt ondernemen. Wordt een ontdekker! Probeer voeding uit die je nog niet kent, praat met mensen die nieuw voor je zijn, en ontdek nieuwe plekken op de wereld, dat kan ook dichtbij zijn, bijvoorbeeld een andere wijk, grenzend aan je eigen woonwijk.
  • Probeer elke dag iets nieuws te leren over tenminste een persoon die je op een dag ontmoet. Mensen kunnen heel fascinerend zijn als je je (meer) in hen verdiept.

Boekentip: Kleine Genoegens van de School of Life (2017). Nederlandse uitgever (Nijgh en Van Ditmar). Actieve nieuwsgierigheid is een van de onderwerpen die aan bod komen in dit zeer aan te raden boek!

Films waarin nieuwsgierigheid in de goede zin van het woord een belangrijke rol speelt:

• The Gods Must Be Crazy (1980, Zuid-Afrika, Botswana)
• Wings of Desire (1987, West-Duitsland)
• Last Images of the Shipwreck (1989, Argentinië)
• Secrets of the Heart (1997, Spanje)
• Swimming Pool (2002, Frankrijk/Engeland)
• Mongolian Ping Pong (2005, China)
• Alice in Wonderland (VS, 2010)
• Ten Items or Less (2006, VS)
• The Best Exotic Marigold Hotel (2012, Engeland)
• Wild (2014, VS)

Bronnen onder meer:

  • Kashdan, T.B. (2009). Curious? Discover the missing ingredient to a fulfilling life. New York, NY: HarperCollins.
  • Positive Psychology at the Movies 2. Using Films to Build Characterstrenghts and Well-Being. 2nd Edition. Niemiec, R.M., Wedding, D. (2014). Boston: Hogrefe Publishers.
Geplaatst op

Dankbaarheid

Dankbaar zijn en de tijd nemen om dit uit te drukken

Maybe gratitude has nothing to do with joy. Maybe being grateful means recognizing what you have for what it is; appreciating small victories; admiring the struggle it takes simply to be human. Maybe we’re thankful for the familiar things we know. And maybe we’re thankful for the things we’ll never know. At he end of the day, the fact that we have the courage to still be standing is reason enough to celebrate.
Dr. Meredith Grey, Greys Anatomy, “Thanks for the memories”(2005)

Dankbaarheid is naast hoop, vitaliteit, liefde, en nieuwsgierigheid (in de goede zin van het woord) een van de vijf kwaliteiten die zeer sterk samenhangen met welbevinden.
Dankbaarheid verwijst zowel naar het bewust stilstaan bij het feit dat iemand ons iets geeft alsook naar de tijd nemen om dit uit te drukken. Het kan om materiële zaken gaan, maar bijvoorbeeld ook om de tijd of aandacht die iemand aan ons besteedt. Ook het ervaren van een moment van schoonheid of vrede kan een gevoel van dankbaarheid oproepen. Peterson en Seligman (2004) onderscheiden persoonlijke dankbaarheid als dankbaarheid met betrekking tot een bepaald persoon en transpersoonlijke dankbaarheid als dankbaarheid met betrekking tot iets meer omvattends, zoals God of de kosmos. Onderzoek heeft uitgewezen dat dankbaarheid onder meer leidt tot meer optimisme, het eerder bereiken van doelen, minder negatieve gezondheidssymptomen, een betere stemming en een betere slaap. Ook is gebleken dat mensen die elke dag hun zegeningen tellen een toename in geluk en een vermindering van depressieve klachten over een langere termijn ervaren. Tenslotte is dankbaarheid een belangrijke emotie die mensen helpt om met stress om te gaan en veerkracht op te bouwen. Dankbaarheid voelen is ook een mooie manier om mindful stil te staan bij het moment. Kortom een van de simpelste en doeltreffendste manieren om ons goed te voelen, is door dankbaar te zijn.

Aanraders om meer dankbaarheid in het leven te ervaren

  • Drie goede dingen. Probeer je elke avond drie dingen die je die dag hebt meegemaakt en waarvoor je dankbaar bent, voor de geest te halen. Wees specifiek en onthoud dat geen enkele gebeurtenis te klein is (b.v. iemand die je voor heeft laten gaan bij de kassa van de supermarkt omdat je maar één boodschap had). Als je jezelf wilt uitdagen, zorg dan dat je de dingen niet herhaalt (d.w.z. bedenk en noteer altijd nieuwe ervaringen waarvoor je dankbaar bent). Focus op het gevoel van dankbaarheid en voel wat dit in je lichaam doet, hoe dit je hart verwarmt.
  • Toon dankbaarheid door het schrijven van een brief. Schrijf een brief aan iemand in je leven die je dankbaar bent. Zet, indien nodig, dapperheid of andere kwaliteiten in om je te helpen de brieven daadwerkelijk te versturen. Dit is een van de klassieke dankbaarheidsstrategieën die onderzoekers, clinici en coaches aanbevelen. Als je deze oefening herhaalt, zorg er dan voor dat de ontvangers zodanig verschillen dat de opdracht uitdagend voor je is: schrijf aan mensen waar je nauw mee verwant bent (b.v. aan familie), aan mensen uit je verleden (b.v. een leraar of lerares van vroeger), en aan mensen die je nauwelijks kent, maar die je toch op de een of andere manier dankbaar bent.
  • Herinner je de moeilijke dingen. Dit is een van Emmons’s wetenschappelijk onderzochte strategieën, die hij in zijn boek Thanks! (2007) beschrijft om meer dankbaarheid te ervaren. Probeer zoveel mogelijk dankbaar te zijn voor de moeilijkheden die je in je leven ervaren hebt. Elk mens ervaart in min of meerdere mate op de een of andere manier pijn, moeilijkheden en lijden in zijn of haar leven, en je pijn heeft je waarschijnlijk sterker en veerkrachtiger gemaakt. Denk na over je verleden. Wat zijn mogelijk dingen waarvoor je dankbaar kunt zijn? Hoe kunnen deze zaken gezien worden als een zegen in plaats van een vloek. Een aanrader is het boek De Keuze van Edith Eger. De film Eternal Sunshine of The Spotless Mind (2004) herinnert ons eraan dat we onze pijnlijke herinneringen niet kunnen uitwissen; in plaats daarvan, is de oplossing dat we ons verleden omarmen, waarderen en accepteren. Vanuit deze acceptatie kan dankbaarheid ontstaan.
  • Hang reminders op. Bevestig zelfklevende briefjes of andere reminders op plekken waar je regelmatig bent, zoals thuis, op je werk en in je auto. Probeer steeds als je deze briefjes ziet je te concentreren op dankbaarheid – dankbaarheid voor wat je doet, waar je ook bent en met wie je ook bent. Hoewel dit misschien wat geforceerd lijkt zul je, als je deze kwaliteit cultiveert, ontdekken dat dankbaarheid een automatisme wordt, waardoor je deze kwaliteit steeds meer zult ervaren.

Films waarin dankbaarheid een belangrijke rol speelt

  • Stalker (1979)
  • Groundhog Day (1993)
  • It is a Wonderful Life (1946)
  • Forest Gump (1994)
  • The Shawshank Redemption (1994)
  • Titanic (1997)
  • The Pianist (2002)
  • Finding Nemo (2003)
  • The Pursuit of Happiness (2006)
  • Into the Wild (2007)
  • An (2015)
  • Hacksaw Ridge (2016)
  • Moonlight (2017)

Bronnen onder meer:

  • Emmons, R.A. (2007.) Thanks! How the new science of gratitude can make you happier. New York, NY; Houghton Mifflin Company.
  • Positive Psychology at the Movies 2. Using Films to Build Characterstrenghts and Well-Being. 2nd Edition. Niemiec, R.M., Wedding, D. (2014). Boston: Hogrefe Publishers.
Geplaatst op

Liefde

Liefde (onder meer liefdevol zijn en waardering uiten in relaties met anderen)

“Wij zijn allemaal slechts mens geworden in de mate waarin we van mensen hebben gehouden en in de gelegenheid waren van ze te houden”. Boris Pasternak

Happiness is love. Full stop. George Vaillant

Liefde is een van de kwaliteiten die in sterke mate samenhangt met welbevinden; er is sprake van een positieve relatie tussen liefde en geluk. Liefde is volgens psychologe Barbara Fredrickson de meest voorkomende positieve emotie. In liefde kunnen allerlei andere positieve emoties samenkomen, zoals vreugde, hoop, dankbaarheid en vergeving. In staat te zijn om onzelfzuchtig lief te hebben is wat ons uniek menselijk maakt, aldus psychiater George Vaillant, die na een levenslange wetenschappelijke studie tot de ontdekking kwam dat liefde het allerbelangrijkste is in het leven. Een bevinding die aansluit bij wat al eeuwenlang is beweerd door talloze wijze mannen en vrouwen. De kwaliteit liefde kan gezien worden als een capaciteit die zowel betrekking heeft op denken, voelen en gedrag en houdt ook het vermogen in om zowel van anderen te houden als zelf liefde te ontvangen. Uit onderzoek is gebleken dat dit onze geestelijke en lichamelijke gezondheid ten goede komt. Kortom, ook weer een belangrijke, zo niet de belangrijkste kwaliteit om mee aan de slag te gaan!

In deze blog wordt liefhebben met name als een vorm van levenskunst opgevat. Frank Andrews, van oorsprong chemo-fysicus, die later zijn werkterrein heeft verlegd naar de mens die hij wil helpen bij het oplossen van problemen en het opheffen van blokkades stelt in zijn boek “Liefhebben een Levenskunst” (1992) dat de grootste uitdaging in het leven is om zoveel mogelijk voortdurend en diep lief te hebben, ondanks de gebeurtenissen op ons levenspad. Hij stelt dat, omdat het grootste deel van ons leven nu eenmaal gaat om alledaagse dingen, het met name van belang is om daarmee te oefenen. Als we daarin getraind zijn wordt het ook gemakkelijker om deze kwaliteit in moeilijker situaties toe te passen. Wat dit laatste betreft is een absolute aanrader de aangrijpende film Incendies (2010). Deze film gaat over de gekte van oorlog, over goed en kwaad en hoe de grenzen daartussen onder druk vervagen, maar vooral ook over liefde als antwoord op deze onmenselijke omstandigheden.

Aanraders om liefdevoller te leven:

  • Druk (verbaal en/of non-verbaal) je liefde uit naar degenen waar je van houdt, ongeacht wat er gebeurt, laat je liefde voor hen onvoorwaardelijk zijn.
  • Druk je gevoel van liefde voor mensen waar je van houdt uit door fysieke gebaren (omhelzingen, kussen, knuffelen, een liefdevolle massage geven).
  • Probeer zoveel mogelijk dagen of gelegenheden die voor jou en een dierbare ander belangrijk zijn, te vieren.
  • Probeer je liefde zoveel mogelijk uit te breiden naar alles en iedereen waarmee je in aanraking komt, dus niet alleen naar mensen, maar ook naar dieren en planten. Cultiveer bewust zoveel mogelijk liefdevolle genegenheid en probeer dit gevoel tot uitdrukking te laten komen in al je gedachten, gedragingen en uitspraken.

“Stel je voor dat je hetzelfde leven leidt als nu, maar dat je diep en voortdurend liefhebt, geniet van de warmte van de ochtenddouche, met genoegen de geur opsnuift van het klaarmaken van het ontbijt, meezingt met de vogels onderweg naar je werk, het leuk vindt om over de weg te rijden, een atmosfeer van samenwerking voelt met je collega’s, je gezinsleden liefhebt en alles en iedereen in je nabijheid diep waardeert. Waar het om gaat is dat we, ongeacht uiterlijke omstandigheden, kunnen leren diep en voortdurend lief te hebben, op een zeer vergelijkbare manier als waarop we leren een sport te beoefenen of een muziekinstrument te bespelen” (Frank Andrews).

Films waarin liefde, in diverse vormen, een belangrijke rol speelt:

  • Casa Blanca (1942, VS)
  • The Best Years of Our Lives (1946, VS)
  • Jezus Christ Superstar (1973, VS)
  • Stalker (1979, Rusland)
  • Cinema Paradiso (1988, Italië)
  • The English Patiënt (1996)
  • Monsieur Ibrahim (2003, Frankrijk)
  • Away From Her (2006, Canada)
  • Slumdog Millionaire (2008, UK)
  • Incendies (2010 ,Canada/Frankrijk)
  • The Shack (2017, VS)
  • For Sama (2019, Groot Brittannië)
  • A Hidden Life (2019, Duitsland, VS)
  • Lazarro Felice (2019, Italië)
  • The Cave (2019, Syrië/Denemarken, )
  • The Invisible Life of Eurídice Gusmão (2019, Brazilië/ Duitsland)
  • The Blue Caftan (2022, Marroko)

Bronnen onder meer:

  • Het Joodse boek van Leven en Sterven. L.D. Solomon (2001). Utrecht: Kosmos-Z&K Uitgevers B.V.
  • Liefhebben een levenskunst. Frank Andrews (1992). Den Haag: Mirananda.
  • Positive Psychology at the Movies 2. Using Films to Build Characterstrenghts and Well-Being. 2nd Edition. Niemiec, R.M., Wedding, D. (2014). Boston: Hogrefe Publishers.
  • Positieve Psychologie in de Praktijk. Bannink, F. (2011). Amsterdam: Hogrefe Uitgevers.
  • 340 Ways to Use VIA Character Strenghts by Tayyab Rashid & Afroze Anjum. University of Penssylvania, 2005.
Geplaatst op

Vitaliteit

Levendig, energiek en vitaal zijn

“I will play my last note in the grave”
pianist Rubén González in Bueno Vista Social Club: Adios

Bovengenoemde kwaliteit, in het Engels zest genoemd, staat voor het benaderen van het leven met een zekere mate van passie en opgewektheid; het niet half of halfhartig doen van dingen; het leven (be)leven als een avontuur; je levendig en geactiveerd voelen.

Uit onderzoek is gebleken dat ook deze kwaliteit sterk samenhangt met welbevinden en dus zeker de moeite waard is om na te streven! Zest is gerelateerd aan élan vital, een term die bedacht is door de filosoof Henri Bergson. Élan vital verwijst naar de essentie van het leven én de energie die nodig is om evolutionair gezien vooruitgang te bewerkstelligen. In dit opzicht vitale mensen zijn zich bewust van de vergankelijkheid van het leven; zij besluiten echter om het leven zo volledig mogelijk te leven en de stagnatie te vermijden die het leven van zoveel mensen kenmerkt. Zij laten zich dan ook niet snel uit het veld slaan door tegenslag. Vitale mensen zijn over het algemeen gezond en gaan er niet vanuit dat ouder worden onvermijdelijk samenhangt met achteruitgang. Zij geloven in zichzelf en zijn in staat om in zichzelf de energie aan te boren die nodig is om hun dromen te verwezenlijken en hun plannen uit te voeren. Vitale mensen stralen een bepaald levendigheid uit die niet gebonden is aan leeftijd. Een goed voorbeeld is de legendarische groep Cubaanse muzikanten in de film  Bueno Vista Social Club/Adios (2017). In 1996 werd deze band opgericht onder leiding van de Amerikaans gitarist en producer Ry Cooder en de Cubaan Juan de Marcos González. Het bijzondere van deze groep is dat alle leden inmiddels op leeftijd zijn. De Buena Vista Social Club vergaarde wereldroem met hun hit ‘Chan Chan’.

Praktische toepassingen:

  • Het lijkt een open deur, maar het is zó belangrijk! Zorg ervoor dat je goed eet, drinkt, slaapt en beweegt. Zo heb je een goede basis om met de volgende tips aan de slag te gaan.
  • Wees je bewust van je dromen en doelen in het leven en probeer ze te verwezenlijken. Waar kom je je bed vooruit? Wat zijn je passies, naast je verplichtingen als bijvoorbeeld werk (wat natuurlijk ook je passie kan zijn)?
  • Zing in een koor of bespeel een instrument. Ga op dansles of beoefen een kunstvorm.
  • Probeer van elke dag zoveel mogelijk een “monument” te maken door de dingen zoveel mogelijk met aandacht en liefde te doen. Dit is een uitstekende manier om in het moment te leven, waardoor tobberijen over het verleden of zorgen over de toekomst op de achtergrond geraken. Mensen die zoveel mogelijk in het moment leven voelen zich zonder meer vitaler!
  • Boekentips: De blue-zones methode door Dan Buettner (2015) en Ikigai door Héctor Garcia (2016).
  • Bekijk films waarin vitaliteit een belangrijke rol speelt. In veel films staan de (hoofd) personages voor de opdracht in zichzelf te (leren gaan) geloven en zich met toewijding en al hun levensenergie te richten op hun levensdoelen, waardoor zij een belangrijke inspiratiebron voor ons kunnen zijn. In aanvulling hierop kunnen films die muziek, dans of sport als onderwerp hebben ons als het ware belevendigen door hun aanstekelijke werking.

Films waarin levendig, energiek en vitaal zijn een belangrijke rol speelt:

Jazz on a Summers Day (1960))
West Side Story (1961)
Cool Hand Luke (1967)
Young at Heart (2007)
The Sound of Music (1965)
The World’s Fastest Indian (2005)
Up (2009)
Morning Gory (2010)
One Flew over the Cuckoo’s Nest (1975)
Lalaland (2016)
La Chana (2016)
Buena Vista Social Club: Adios (2017)
In the Heigths (2021, V.S.)
Summer of Soul (2021, V.S.)

Bronnen onder meer:

Positive Psychology at the Movies 2; Using Films to Build Characterstrenghts and Well-Being. 2nd Edition. Niemiec, R.M., Wedding, D. (2014). Boston: Hogrefe Publishers.
340 Ways to Use VIA Character Strenghts by Tayyab Rashid & Afroze Anjum. University of Penssylvania, 2005.

Geplaatst op

Hoop

“Fear can hold you prisoner. Hope can set you free.” Andy Dufresne in The Shawshank Redemption

De eerste positieve psychologiekwaliteit die aan de orde komt in deze blog is hoop. Hoop behoort evenals vitaliteit, nieuwsgierigheid (in de goede zin van het woord), liefde en dankbaarheid tot de vijf levenssatisfactiekwaliteiten, dat wil zeggen kwaliteiten die verbonden zijn met tevredenheid met het leven. In de vroegchristelijke kerk waren de drie goddelijke deugden Geloof, Hoop en Liefde, afkomstig uit de Psychomachia, belangrijk. In dit zinnebeeldige gedicht uit de vierde eeuw wordt de strijd van de ziel voorgesteld als een gevecht tussen de zeven deugden en de zeven ondeugden. De apostel Paulus en later de Duitse kerkhervormer Luther (1483 tot 1546) stelden dat alles wat er op deze wereld wordt gedaan, voortkomt uit hoop. Uit onderzoek is gebleken dat de levenssatisfactiekwaliteit hoop het allersterkst samen hangt met welbevinden. Het gezegde is niet voor niets “hoop verloren al verloren”.

Wat is hoop nu precies? Hoop kan omschreven worden als een positieve emotie die gebaseerd is op het feit dat je succesvol bezig bent om stappen richting je doel te zetten.

Kort gezegd zijn er twee reacties mogelijk op moeilijkheden of tegenslag: wanhoop of hoop. Bij wanhoop ontstaat er een neerwaartse spiraal. Angst en onzekerheid veroorzaken stress, waardoor er verdriet en zelfs schaamte kunnen ontstaan. Alle aandacht voor positieve dingen gaat verloren, evenals de verbondenheid met anderen om je heen.

Bij hoop zie je wel degelijk wat er aan de hand is. Hoop zorgt echter, in tegenstelling tot wanhoop, voor een opwaartse spiraal! De aandacht voor positieve dingen neemt toe, zodat je liefde en dankbaarheid en andere kwaliteiten kunt voelen en de verbondenheid met belangrijke anderen groter wordt.

Adviezen om (meer) hoop te verkrijgen:

  • Probeer je situaties te herinneren waarin je moeilijkheden of tegenslagen overwonnen hebt.
  • Bedenk waar je over één of vijf jaar wilt zijn in je leven en wat je dan bereikt wilt hebben. Maak een (globaal) plan en evalueer dat regelmatig
  • Omring jezelf met optimistische en toekomstgerichte mensen, met name als je met tegenslag te maken hebt.
  • Lees een boek over iemand die ondanks moeilijkheden en tegenslagen zijn of haar doelen heeft bereikt. Hier een paar voorbeelden: De lange weg naar de vrijheid door Nelson Mandela (2017), De Amerikaanse Prinses (2017) door Annejet van der Zijl. De Keuze van Edith Eva Eger (2018).
  • Bekijk films waarin hoop een belangrijke rol speelt. In de films waarin hoop centraal staat hebben de hoofdpersonen vaak met veel moeilijkheden en tegenslagen te maken. Zij weigeren echter om op te geven omdat zij hoop hebben op een betere toekomst.

Films waarin hoop een belangrijke rol speelt:

  • Stalker (1979, Rusland)
  • The Shawshank Redemption (1994, V.S.)
  •  Good Will Hunting (1997, V.S)
  •  Patch Adams (1998, VS)
  • La Vita è Bella (1998, Italië)
  • Pay it Forward (2000, V.S.)
  • Freedom Writers (2007, V.S.)
  • The Bucket List (2007, V.S.)
  • Happy go Lucky (2008, Verenigd Koninkrijk)
  • We Bought a Zoo (2011, V.S.)
  • Interstellar (2014, V.S.)
  • Ballon (2019, Duitsland)
  • The Invisible Life of Eurídice Gusmão (2019, Brazilië/ Duitsland)
  • The Unlikely Pilgrimage of Harold Fry (2023, Verenigd Koninkrijk)

Bronnen onder meer:

Positive Psychology at the Movies 2. Using Films to Build Characterstrenghts and Well-Being. 2nd Edition. Niemiec, R.M., Wedding, D. (2014). Boston: Hogrefe Publishers.
Positieve Psychologie in de Praktijk. Bannink, F. (2011). Amsterdam: Hogrefe Uitgevers
340 Ways to Use VIA Character Strenghts by Tayyab Rashid & Afroze Anjum. University of Penssylvania, 2005. Tayyab Rashid.

Geplaatst op

24 positieve psychologiekwaliteiten voor meer levensgeluk

In deze blog komen 24 kwaliteiten aan de orde die, als je er mee aan de slag gaat, onder andere kunnen leiden tot 1) meer positieve emoties, 2) betrokkenheid, 3) positieve relaties, 4) een betekenisvol leven en 5) het bereiken van doelen. In de volgende blogs zullen deze kwaliteiten, die ook in veel speelfilms aan te treffen zijn, één voor één verder uitgewerkt worden, met voorbeelden van speelfilms erbij.

Als we kijken over een periode van meer dan 3000 jaar dan valt op dat er in zo’n 200 culturele bronnen van over de hele wereld steeds zes deugden of domeinen aangetroffen worden: 1) wijsheid en kennis, 2) moed, 3) menselijkheid, 4) gematigdheid, 5) rechtvaardigheid en 6) transcendentie (overstijging). Deze bronnen variëren van de Bijbel tot de filosofie van Aristoteles, de geschriften van Benjamin Franklin en de Samoerai code. Seligman (2002) stelde op basis van voornoemde domeinen een lijst samen met 24 menselijke kernkwaliteiten. Deze zullen hieronder uitgewerkt worden.

1. Wijsheid en kennis (cognitieve vaardigheden die het verwerven en gebruiken van kennis bevorderen):

  • creatief zijn
  • nieuwsgierig zijn (in de goede zin van het woord)
  • een open houding hebben, dingen van alle kanten kunnen bekijken
  • leergierig zijn
  • perspectief zien, goed advies aan anderen kunnen geven

2. Moed ( kwaliteiten die ervoor zorgen dat het doel ondanks tegenwerking wordt behaald):

  • moedig zijn
  • volhardend zijn ondanks obstakels
  • integer zijn en verantwoordelijkheid nemen voor eigen emoties en gedrag
  • levendig, energiek en vitaal zijn

3. Menselijkheid (zachtheid, mededogen)

  • liefdevol zijn en waardering uiten in relaties met anderen
  • vriendelijk zijn en goede dingen voor anderen doen
  • sociaal intelligent zijn en je kunnen inleven in de motieven en emoties van anderen

4. Rechtvaardigheid (kwaliteiten die zorgen voor een gezond sociaal leven);

  • rechtschapen zijn en loyaal zijn aan de groep waartoe iemand behoort
  • eerlijk en fair zijn en iedereen gelijk behandelen
  • leiderschapskwaliteiten hebben en anderen aanmoedigen

5. Zelfbeheersing (kwaliteiten die beschermen tegen excessen):

  • vergevingsgezind zijn en accepteren dat anderen tekortkomingen hebben
  • bescheiden zijn
  • voorzichtig zijn en geen onnodige risico’s nemen
  • zelfcontrole hebben over emoties en gedrag

6. Transcendentie (kwaliteiten die verbinden met het universum en zorgen voor zingeving):

  • kunnen genieten van de mooie en bijzondere dingen van het leven
  • dankbaar zijn en de tijd nemen om dit uit te drukken
  • hoop hebben, het beste van de toekomst verwachten en daaraan werken
  • humor hebben en de lichte kant van het leven kunnen zien
  • spiritueel zijn en geloven in een hoger doel en de zin van het bestaan

Voor de liefhebbers twee opdrachten:

1). Wetenschappelijk onderzoek heeft uitgewezen dat er bepaalde kwaliteiten zijn die in (zeer) hoge mate verbonden zijn met welbevinden, te weten vitaliteit, hoop, liefde, dankbaarheid en nieuwsgierigheid. Dit worden ook wel de levenssatisfactiekwaliteiten genoemd. Ga voor jezelf na welke kwaliteiten je hiervan bij jezelf herkent. Echter, ook de andere kwaliteiten zijn verbonden aan welbevinden. Kijk welke 5 à 6 kwaliteiten kenmerkend voor je zijn en/of waar je mee aan de slag wilt en probeer die zoveel mogelijk zowel privé als op het werk in te zetten. Eventueel kun je een en ander bijhouden in een dagboek.

2). Het ‘spotten’ van positieve psychologie kwaliteiten. Meestal gaat het in films, net zoals in het echte leven, om een combinatie van kwaliteiten. Hieronder worden enkele films genoemd die meerdere domeinen en kwaliteiten in bijzonder sterke mate bevatten. Ga voor jezelf na welke je daarvan in de volgende films herkent. The Matrix Trilogy (1999), Amélie (2001), The Pursuit of Happines (2006), Ghandi (1982), Charlie and the Chocolate Factory (2005) en The Wizard of Oz (1939).

Bronnen:

Positive Psychology at the Movies 2. Using Films to Build Characterstrenghts and Well-Being. 2nd Edition. Niemiec, R.M., Wedding, D. (2014). Boston: Hogrefe Publishers.
Positieve Psychologie in de Praktijk. Bannink, F. (2011). Amsterdam: Hogrefe Uitgevers.
Seligman, M.E.P. (2002) Authentic Happiness. New York: Free Press.

Geplaatst op

Filmverhalen doen ertoe

(Film)verhalen doen ertoe; ze doen er zelfs heel erg toe, omdat ze de beste manier zijn om ons leven te redden
F. MConnell, 1979

Op het eerste gezicht klinkt dat misschien vreemd, maar bij nadere beschouwing gaat het hier over iets heel wezenlijks. Wij zijn de helden in ons eigen levensverhaal. Het soort verhaal dat we onszelf over onszelf vertellen heeft veel te maken met de soort persoon die we zijn en die we kunnen worden. Als we een boek lezen of een film zien gaat dat uiteraard over andere mensen of fictieve figuren, maar op een diep niveau realiseren we ons dat wij ook die helden zijn of kunnen worden (McConnell, 1979).

Kortom, als een film ons echt raakt, wórden we de hoofdpersoon, in elk geval gedurende de tijd dat we naar de film kijken. Soms werkt een film zelfs in die mate door dat die ons wezenlijk verandert waardoor we uiteindelijk anders, in de zin van bewuster, in het leven komen te staan. Het gaat hierbij natuurlijk met name om films die een appèl op ons doen om de beste versie van onszelf te worden.

Maar hoe ziet die ontwikkeling voor wat betreft het worden van de beste versie van onszelf er nu globaal uit? Hieronder wordt het model van de psycholoog en psychiater K. Dabrowski (1902-1980) beschreven dat weergeeft hoe de ontwikkeling van individu naar persoonlijkheid eruit ziet. Deze ontwikkeling wordt vaak pas in gang gezet na het doormaken van een crisis. In veel films maakt de hoofdpersoon dan ook een crisis door waarbij er op hem of haar een appèl wordt gedaan om “wakker” te worden, wat te maken heeft met een bepaalde manier van in het leven staan, die je zielsbewust zou kunnen noemen.

De ontwikkeling van individu tot persoonlijkheid (K. Dabrowski)

  • van lagere naar hogere waarden
  • van egocentrisch naar alterocentrisch (de ander centraal) ¹
  • van impulsief en reflexmatig naar reflectief en zelfgestuurd
  • van “socializen” naar sterk betrokken zijn bij anderen
  • van gericht zijn op sociale normen naar gericht zijn op idealen
  • van automatisch naar autonoom gedrag
  • van conformistisch naar authentiek gedrag
  • van relativisme van waarden naar universele hiërarchie van waarden
  • van imitatie naar creatief gedrag
  • van bepaald door erfelijkheid en omgeving naar zelfbepaald leven
  • van traditionele religie (bescherming, macht) naar eigen mystieke ervaringen
  • van voorwaardelijke en zelfzoekende liefde naar allesomvattende liefde

¹ Natuurlijk is het ook belangrijk om er voldoende voor jezelf te kunnen zijn, anders kun je er ook niet voor anderen zijn. Pas dan helpt anderen goed doen ook om onszelf goed te voelen. Een absolute aanrader in dit kader is de film Groundhog Day (1993), waarbij we zien hoe Phil gelukkig wordt door anderen te helpen.

Voor de liefhebbers twee oefeningen

  1. Bekijk een film en kijk welke van de bovenstaande zaken in de film aan te treffen zijn. Hierbij wat (klassieke) aanraders:
    Fictie: The Trumanshow (1998), The Matrix (1999), Groundhog Day (1993)
    Non-fictie: Ghandi (1982)
  2. Probeer je voor te stellen dat je, over hopelijk pas vele jaren, op je sterfbed ligt. Stel je voor hoe je op dat moment zult wensen te hebben geleefd. Wat is echt van belang? Wat zou je besluiten te veranderen of anders te doen? Begin er indien mogelijk vandaag nog mee!

Bronnen:

McConnell, F. (1979). Storytelling and Mythmaking: Images from Film and Literature. New York. Oxford Press.
K. Dabrowski: https://nl.wikipedia.org/wiki/Theorie_van_positieve_desintegratie.
Solomon. L.D. (2001). Het Joodse Boek van Leven en Sterven. Kosmos-Z&K Uitgevers B.V. Utrecht.

Geplaatst op

Films kunnen ons een nieuw perspectief op onszelf, de wereld en onze problemen geven waardoor onze kwaliteit van leven kan toenemen

“So, in planning a new picture, we don’t think of grown-ups and we don’t think of children, but just of that fine, clean unspoiled spot deep down in every one of us, that the world has maybe made us forget and may our pictures can help recall”
Walt Disney

Universele wijsheid in films

Met name positieve psychologiefilms die gericht zijn op verwerkelijking van ons potentieel (zie eerdere blogs), spreken tot die onaangetaste, zuivere kern waar Walt Disney het over heeft; een kern die in ieder van ons aanwezig is. Door regelmatig contact met deze kern te maken, kunnen we ons beter en sterker gaan voelen en meer bereid om gezonde actie te ondernemen.
Bij nadere beschouwing bevatten veel films universele wijsheid. Het bijzondere van films is dat ze alle grenzen en verschillen kunnen overstijgen, of het nu gaat om culturele, religieuze, geografische grenzen of geloofssystemen. Film is niet beperkt tot een land of een groep, maar overstijgt deze zaken omdat film over de (universele) “condition humaine” gaat.

Plot en subtekst: over de diverse lagen in de film

Films hebben vele lagen die de ervaring van de kijker vormen. De plot betreft de meer oppervlakkige structuur van een filmverhaal. De subtekst is de impliciete, meer verborgen betekenis van een filmverhaal: datgene wat niet wordt uitgesproken, maar uit het filmverhaal kan worden opgemaakt; met andere woorden, het begrip is vooral gericht op de (verborgen) boodschap die wordt gecommuniceerd.
Deugden en kwaliteiten bevinden zich in de subtekst van de film. Ook metaforen zijn terug te vinden in de subtekst. Kortom, deze zaken verschijnen als krachtige thema’s en motieven in een film, maar beneden de verhaallijn. Bijvoorbeeld, een verhaal over een man en zijn zoon in een concentratiekamp (La Vita è Bella, 1997) heeft een complexe subtekst waarbij sprake is van een ongelooflijke creativiteit, opoffering, veerkracht, en liefde.
Hoe meer we gevoelig leren worden voor de subtekst, hoe rijker onze ervaring m.b.t. de speelfilm en daardoor ons leven kan worden. Soms zelfs in die mate dat ons leven erdoor kan veranderen!

Zie de blog van 2 november 2018 om te leren gevoeliger te worden voor de subtekst.

Voor de liefhebbers: nog meer over de subtekst in films en een oefening
Net zoals bijvoorbeeld Zenkoans of Bijbelverhalen kunnen bepaalde speelfilms ons helpen bij nieuwe manieren van denken over onszelf, de wereld en onze problemen. Als wij daarvoor gevoelig zijn of leren worden, kunnen zij ons zelfs voorbij een taalgebonden realiteit in de stilte van een onuitsprekelijk mysterie brengen en ons daardoor helen en een nieuw perspectief geven. Dit gebeurt met name als we het allerdiepste niveau van een (film)verhaal ervaren. Voor de goede orde, mensen hoeven daarvoor niet “gelovig” te zijn. Het gaat om een algemeen menselijke ervaring die iedereen kan overkomen. Als voorbeeld nemen we de Joodse traditie gezien de rijke gelaagdheid met betrekking tot de subtekst die daarin is aan te treffen:
In deze traditie worden vier niveau’s m.b.t. verhalen onderscheiden: expliciet, impliciet, interpretatief en mystiek (1) . Deze niveaus kunnen ook op films toegepast worden.
Het expliciete niveau is de plot (zie ook hierboven): wie heeft wat aangedaan, wanneer, waar, waarom en hoe. Op het impliciete niveau krijgen we het idee dat er meer aan de hand is met het filmverhaal. Op het interpretatieve niveau ervaren we dat het filmverhaal over ons gaat of lijkt te gaan. Het allerdiepste, het mystieke niveau, is niet in woorden uit te drukken. Het betreft een (gevoelde) ervaring, die onmogelijk precies te omschrijven is. Maar het is juist deze ervaring die het vertellen van film(verhalen) een krachtig voertuig maakt voor persoonlijke groei en heling.

Oefening:

Heb je een film gezien die je (2) een nieuw perspectief op jezelf, je problemen en/of de wereld heeft gegeven? Was er een scène in de film die je met name raakte? Wat maakte dat die film en/of scène je zo aansprak? Laat het dan weten via amber@filmsandflourishing.nl (3) als je wilt. Hieronder het verhaal van Dani over de film Annie (Huston, 1982) als voorbeeld.
De speelfilm Annie is voor mij een hele belangrijke film geweest, vooral in mijn jeugd, omdat  ik daar kracht uit kon putten in de moeilijkste tijden in mijn leven. Net als Annie heb ik vroeger in weeshuizen gewoond, ook ben ik in een pleeggezin opgegroeid. Doordat ik zag dat het goed kwam met Annie heeft deze film mij hoop en toekomstperspectief gegeven en gemotiveerd om door te gaan ondanks de soms zeer moeilijke omstandigheden in mijn leven (Rotterdam, Dani 21-11-2018).
Scène uit de film Annie “Tomorrow” 

(1) Peshat, remez, derash en sod.
(2) Waar ‘je’ staat lees desgewenst ook ‘u’.
(3)Vermeld dan de titel van de film en eventueel de scène en omschrijf op welke wijze de film(scène) van invloed is geweest op je leven. Als je het goed vindt dat je reactie t.z.t. op deze website vermeld wordt zodat anderen mogelijk ook door jouw bijdrage geïnspireerd kunnen worden, geef dan aan hoe je genoemd wil worden, b.v. alleen met je voornaam of onder pseudoniem.

Bronnen:

Opening the Inner Gates. New Paths in Kaballah and Psychology. Hofman. E. (1995). Shambhala, Boston, London.
Niemiec, R.M. & Wedding, D. (2013). Positive Psychology at the Movies 2. Using Films to Build Characterstrenghts and Well-Being. Boston: Hogrefe Publishing Corporation.

Geplaatst op

Richtlijnen om (veel) meer uit films te kunnen halen waardoor je levenskwaliteit kan toenemen

In de vorige blog is aandacht besteed aan de vele mogelijkheden van de film. In deze blog worden oefeningen beschreven om een en ander in praktijk te brengen *.

Maar eerst wat opmerkingen vooraf. Als je naar kunst kijkt, bijvoorbeeld naar een schilderij of een goede film, zoek je in feite naar iets in jezelf, naar een beweging in jezelf. Dit gaat voorbij woorden, denken en logica. Je zoekt naar iets wat resoneert en wat je niet uit kunt leggen. Het gaat om een diffuus, gevoelig gebied waarbij de blik meer naar binnen gaat. In eerste instantie kijken we vaak alleen naar bijvoorbeeld een film. Als iemand je uitleg geeft kan kijken overgaan in zien. Daarom kan het zinvol zijn om vooraf goede recencies over een film te lezen zodat je meer uit dit medium kunt halen. Een volgende stap is gewaarzijn. Gewaarzijn is de stille onveranderlijke achtergrond waarin alle veranderingen van het bewustzijn worden opgemerkt. Bij gewaarzijn in relatie tot de film gaat het erom dat je zowel in contact bent met de film als met je lichaam en kijkt naar je denken. Hieronder volgt een oefening in gewaarzijn.

Zorg ervoor dat je comfortabel zit voor je een film gaat bekijken. Breng je aandacht eerst naar je lichaam, zonder dat je je daarvoor inspant, en daarna naar je ademhaling. Adem in en uit op een natuurlijke wijze. Besteed enige tijd aandacht aan hoe je ademhaalt terwijl je niets aan je ademhaling probeert te veranderen. Besteed ook aandacht aan delen van je lichaam waar je spanning voelt. Als je je hiervan bewust wordt, laat je adem dan naar deze delen van je lichaam toe gaan. Om spanning te verminderen kun je experimenteren met ademen naar elk deel van je lichaam dat gespannen is. Forceer je ademhaling nooit.

Je milde aandacht is voldoende om je te helpen om meer aanwezig en gebalanceerd te zijn, omdat die spontaan je ademhaling corrigeert en verdiept als het nodig is. Observeer je ervaring zonder kritisch te zijn of commentaar te leveren. Als je bijvoorbeeld merkt dat je aan het oordelen bent of je zorgen aan het maken bent, observeer dan de aard van je innerlijke dialoog als je terugkeert naar je ademhaling. Leg oordelen en zorgen bewust terzijde.

Zodra je kalm en gecentreerd bent kunt je gaan beginnen met het kijken naar de film. Het merendeel van de diepere inzichten ontstaan wanneer je zowel aandacht besteed aan het verhaal als aan jezelf. Breng gedurende het kijken je innerlijke aandacht naar een volledig lichaamsbewustzijn. Dit houdt in dat je je bewust bent van zowel je hoofd, je hart als je buik, kortom van alle delen van je lichaam. Zo nu en dan kun je aandacht besteden aan je ademhaling vanuit een innerlijk aandachtsgebied – je subtiele, altijd aanwezige intuïtieve kern. Observeer hoe de beelden, de ideeën, conversaties, en karakters in de film je ademhaling beïnvloeden. Probeer niet te analyseren als je aan het kijken bent. Wees volledig aanwezig bij de ervaring.

Na het bekijken van de film kun je op het volgende reflecteren:

Herinner je je wanneer je ademhaling veranderde toen je de film bekeek? Kan dit een aanwijzing zijn dat iets je uit balans bracht?

Vraag jezelf het volgende af: Als een deel van de film dat je raakte (in positieve of negatieve zin) een van je dromen was geweest, hoe zou je dan de symboliek daarin geduid hebben?

Merk op wat je aansprak of juist niet of waar je zelfs een afkeer van had in de film. Welke karakters spraken je met name aan en welke juist niet? Heb je je kunnen identificeren met een van de karakters?

Waren er een of meer karakters in de film die gedrag vertoonden dat jij ook zou willen nastreven? Ontwikkelden zij bepaalde competenties of andere capaciteiten die jij ook zou willen ontwikkelen?

Merk op of er aspecten waren in de film die met name moeilijk waren om naar te kijken. Kan dit gerelateerd zijn aan iets dat je wellicht onderdrukt hebt (schaduw)? Het ontdekken van onderdrukte aspecten in je psyche kan positieve kwaliteiten vrijmaken en je meer volledige en authentieke zelf helpen openbaren.
Heb je iets ervaren dat je verbond met je innerlijke wijsheid of “hoger zelf” terwijl je naar de film keek?

Het kan helpend zijn om de antwoorden op te schrijven.

NB Als sommige van de genoemde richtlijnen bruikbaar voor je blijken te zijn bij het bekijken van films, kun je overwegen om ze ook in je dagelijks leven toe te passen. Deze richtlijnen zijn bedoeld om je te helpen beter te leren waarnemen zodat je kwaliteit van leven kan toenemen.

Bronnen:

P. Thissen: Mindfull in het museum (Gemeentemuseum den Haag 14-12-2016)
B. Wolz (www.cinematherapy.com). NB Op deze website staan onder Index diverse speelfilms gerubriceerd op onderwerp, bijvoorbeeld onder het kopje Inspiratie: films over de ‘zoektocht naar betekenis’ of ‘het verkrijgen van hoop en bemoediging/vernieuwing’ en onder het kopje Persoonlijke issues: films die ‘boosheid en vergeving’ of het ‘nastreven van persoonlijke doelen en waarden’ als onderwerp hebben.

* Zoek indien nodig goede psychologische hulp voor je met de oefeningen gaat beginnen