Some journeys take us far from home. Some adventures lead us to our destiny.
The Chronicles of Narnia: The Lion, the Witch and the Wardrobe (2005)
Het gevoel van onze beweging door de altijd veranderende stroom van levenservaringen als een reis, is een ervaring die veel mensen kennen. Ons leven is als een reis, met een begin, een midden, en een eind; het betreft een uitgaan, zich uitbreidend in de wereld, een terugkeer, of een zich vestigen. Zowel de mystiek als de mythologie van over de gehele wereld spreken over transformatie in termen van een reis naar een ander land, langs een rivier, een berg op, door de wildernis, naar de diepten van de aarde, of een zoektocht naar een verborgen kasteel vol wonderen. Het doel van de reis is altijd ons eigen Zelf, ons centrum, de kern van het zijn. Als onze reis succesvol is geweest, is de wereld als het ware getransformeerd, dat wil zeggen dat we met een frisse blik, een nieuwe wereld zien. De succesvolle reiziger is nu bekrachtigd als een leraar, genezer of een ziener.
De Reis van de Held of de monomythe kan gezien worden in termen van metaforische, mythologische en symbolische beeldspraak. De metafoor kan een fysieke reis betreffen waarin het karakter door het land reist of naar onbekende landen en culturen. De reis kan echter ook een puur psychologische reis betreffen (emotioneel en cognitief) waarin het karakter op een plaats verblijft maar door of over obstakels, stressoren, pieken en dalen reist en uiteindelijk op de een of andere manier veranderd is. De spirituele metafoor, de “donkere nacht van de ziel” (Johannes van het Kruis) benadrukt de noodzaak om door de pijn heen te gaan zodat uiteindelijk genade en vrede ervaren worden als de reis beëindigd is . Het reismotief is gerelateerd aan vele kwaliteiten of sterke kanten. Bijvoorbeeld: Alvin Straight in The Straight Story (1999) is op een interessante fysieke reis waarbij hij op zijn grasmaaier door verschillende staten in de V.S. reist; op een ander niveau, vertegenwoordigt zijn reis een vergevingsproces. In de film The Way (2011) probeert een vader met het overlijden van zijn zoon om te gaan door de beroemde El Camino te lopen. Voor de vader wordt deze reis een helende reis die hem helpt om zijn zoon zowel te herdenken, te eren als in het reine te komen met zijn verlies door de reis af te maken die zijn zoon gestart was. Sommige gedeelten van de reis loopt hij alleen en andere gedeelten met de steun van anderen. Voor de vader is het een geheiligde reis.
De heldenreis is een geliefd thema bij regisseurs en is dan ook in veel films aan te treffen. Hieronder enkele voorbeelden. Een aantal klassiekers zijn: E.T. (1982), Gone with the Wind (1939), Pretty Woman (1989), Ghost (1990), Beauty and the Beast (1991), Dances with Wolves (1990), Cinderella (1950), de Star Wars– en de Indiana Jones films die allemaal een held(in) hebben die naar een nieuwe spirituele of culturele wereld reist (Rockefeller, 1994). In aanvulling hierop zijn vele andere films op dit thema gemaakt. Wie kent niet The Lord of the Rings trilogie! Een oudere film die ook niet onvermeld mag blijven is The Trumanshow (1998). Meer recente films die ik kan aanbevelen zijn onder meer The Leisure Seeker (2017) ),The Last Right (2019) , Supernova (2020) en C’mon C’mon (2021).
Bronnen:
Positive Psychology at the Movies 2. Using Films to Build Character Strenghts and Well-Being. 2nd Edition. Niemiec, R.M., Wedding, D. (2014). Boston: Hogrefe Publishing
The Unfolding Self. Varieties of Transformative Experience (1998). R. Metzner. Origin Press.