Een open houding hebben en dingen van alle kanten kunnen bekijken

 

Als iemand in staat is om me te laten zien dat wat ik denk of doe niet goed is, wil ik dat met plezier veranderen, omdat ik de waarheid zoek, iets wat iemand nooit kan beschadigen. Het is de persoon die doorgaat met zelfmisleiding en onwetendheid die beschadigd wordt.

Marcus Aurelius, meditaties

Ik probeer je geest te bevrijden, Neo. Maar ik kan je alleen maar de deur laten zien. Jij bent degene die de deur door moet gaan.

Morpheus, die Neo aanmoedigt om dingen niet zo maar aan te nemen in The Matrix

Bij deze kwaliteit ligt het accent op logisch denken, redeneren en rationaliteit. Iemand die een  open houding heeft, is in staat om alle kanten van een opinie, idee, plan of geloof in ogenschouw te nemen, met name (ook) zaken die niet overeenkomen met zijn of haar eigen mening. Echter, hij of zij is daarbij eveneens kritisch (op een constructieve manier) en zal niet zomaar alles aannemen. Een belangrijk kenmerk van een open houding is ook dat iemand op basis van  “voortschrijdend inzicht”, bereid is van mening te veranderen als hij of zij inzichten opdoet die in tegenspraak zijn met verworven inzichten tot op dat ogenblik.

In het kader van het bovenstaande kan  een onderscheid gemaakt worden tussen een gefixeerde mind-set en een groei-mind-set. De gefixeerde mind-set omvat beperkt luisteren (naar anderen), rigiditeit, en het idee dat de eigen opvattingen superieur zijn aan die van anderen, terwijl de groei -mindset onder meer een open houding, flexibiliteit en veerkracht vereist. Dit stelt iemand in staat om te leren van zijn of haar fouten. Voor de groei-mindset zijn meerdere kwaliteiten of sterke kanten nodig. Met name de kwaliteiten een open houding hebben en nieuwsgierigheid in de goede zin van het woord zijn hierbij belangrijk.

Zeven strategieën om je geest meer te openen:

  1. Kom uit je comfortzone: We leven allemaal in de comfortzone waarin we ons veilig voelen, deze plek verlaten maakt ons bang omdat we niet weten wat we daarbuiten zullen aantreffen. Echter, om onze geest meer te openen is het belangrijk dat we die bekende ruimte verlaten om nieuwe dingen te proberen. Het is daarbij belangrijk om kleine stappen te zetten die je kunnen helpen om je comfortabeler te voelen in geval van onzekerheid, nieuwheid en verandering, tot ze een deel van je leven worden.
  2. Zet overal vraagtekens bij: Kinderen bevragen altijd van alles. Maar op een gegeven moment in ons leven stoppen we daarmee en accepteren we bijna alles onvoorwaardelijk. Om een open geest te ontwikkelen is het belangrijk dat we weer terugkeren naar die kinderlijke nieuwsgierigheid en ons opnieuw het waarom van alles afvragen. Op deze manier kunnen we zelfs díe dingen uitdagen die we altijd als vanzelfsprekend hebben ervaren, maar die mogelijk hun bestaansreden hebben verloren. Op dat moment kan onze wereld zich op een ongelooflijke manier uitbreiden.
  3. Wees niet bang om een vergissing te maken: We kunnen ons niet ontwikkelen als we bang zijn om fouten te maken. In plaats daarvan moeten we accepteren dat we, als we een ander pad inslaan, het normaal is dat we het soms verkeerd hebben. Dat is geen reden om gefrustreerd of ontmoedigd te raken. Onze fouten geven ons de gelegenheid om te leren en als mens te groeien waardoor we waardevolle lessen kunnen leren. Wanneer je jezelf de gelegenheid geeft om te falen, durf je paden in te slaan die vroeger door angst niet toegankelijk waren. Onthoud dat alleen degene die niets doet nooit iets verkeerds kan doen, maar daardoor ook niet als mens kan groeien.
  4. Erken je kwetsbaarheid: Een van de meest beangstigende dingen voor mensen is het erkennen van hun kwetsbaarheid. In een maatschappij die ons aanmoedigt om sterk te zijn is erkennen dat we kwetsbaar zijn not done. Echter, om een meer open geest te ontwikkelen moeten we eerst erkennen dat we niet alles weten en dat we niet onkwetsbaar zijn en dat we fouten kunnen maken. De oefening om je kwetsbaarheden te erkennen is een oefening in intellectuele nederigheid en wijsheid die erg stimulerend kan zijn.
  5. Laat de controle los: Je kunt je geest niet openen als je vasthoudt aan controle, aan je vooroordelen, je gebruikelijke manier van denken en doen. Als je nieuwe ideeën en ervaringen wilt toelaten in je leven, is het belangrijk om niet overal meer de controle over te willen hebben. Wanneer je begint te “stromen”, open je je ogen voor de wereld en je begint daarin allerlei schatten te ontdekken. Vasthouden aan controle is als met een beperkte visie door een tunnel rijden. Controle loslaten is als de wereld in 360 graden zien.
  6. Laat de behoefte om te oordelen los: Om een nieuw idee in onze al bestaande opvattingen in te passen is gemakkelijk. Wat moeilijker is, is om in onze mentale schema’s een ander en zelfs een idee dat ermee in tegenspraak is, op te nemen. Juist dat echter kan ons weer verder brengen in onze ontwikkeling. Om deze ideeën te laten binnenkomen moeten we ons oordeel tijdelijk opschorten, zodat we een psychologische afstand kunnen innemen die ons toestaat om de informatie zo objectief mogelijk te wegen. Vervolgens kunnen we besluiten of het nodig is om onze mentale schema’s te veranderen om er die ideeën in op te kunnen nemen.
  7. Open jezelf voor de wereld: De mensen, de natuur, de cultuur en zelfs de dingen die ons omringen vormen een indrukwekkende bron van inspiratie en kennis als we er voor open staan en kunnen ons in belangrijke mate verrijken. We hoeven alleen maar de intellectuele nederigheid te hebben om onze ogen ervoor te openen en er ons voordeel mee te doen. Zo kunnen bijvoorbeeld de mensen waarvan je het het minst verwacht je een waardevolle les leren.

Inspirerende films die een meer open houding en de bereidheid om zaken van verschillende kanten te bekijken kunnen bevorderen:

  • Rashômon (1950, Japan)
  • 12 Angry Man (1957, V.S.)
  • Solaris (1972, Rusland)
  • Stalker (1979, Rusland)
  • A Pure Formality (1994, Italië)
  • Before Sunrise (1995, V.S.)
  • Fargo (1996, V.S.)
  • The Matrix (1999, V.S./Australië)
  • No Man’s Land (2001, Bosnië)
  • Japanese Story (Australië, 2003)
  • Monsieur Ibrahim (Frankrijk, 2003)
  • The Terminal (2004, V.S.)
  • Before Sunset (2004, V.S.)
  • The Class (2008, Frankrijk)
  • Sherlock Holmes (2009, Groot-Brittannië)
  • Sherlock Holmes : A Game of Shadows (2011, Groot-Brittannië, V.S.)
  • Water (2015, India/Canada)
  • The Children Act (2017, Groot Brittannië)
  • Western (2017, Duitsland)

Bronnen onder meer:

Positive Psychology at the Movies 2; Using Films to Build Characterstrenghts and Well-Being. 2nd Edition. Niemiec, R.M., Wedding, D. (2014). Boston: Hogrefe Publishers.

340 Ways to Use VIA Character Strenghts by Tayyab Rashid & Afroze Anjum. University of Penssylvania, 2005.

https://psychology-spot.com/