Samenwerken (teamwork)

Ik kan dingen doen die jij niet kunt en jij kunt dingen doen die ik niet kan, samen kunnen we grootse dingen doen.

Moeder Theresa

Samen kunnen we het verschil maken.

I am Greta

Bij samenwerken of “teamwork” gaat het om een kwaliteit die het goed samenwerken met anderen, het bijdragen aan een groep, het leveren van een fair aandeel met betrekking tot werk, en loyaal aan het team zijn, inhoudt. Samenwerken houdt een aantal dimensies in, waaronder burgerschap, sociale verantwoordelijkheid en loyaliteit. Burgerschap, een onderdeel van samenwerken, is direct gerelateerd aan het psychologische concept van “Gemeinschaftsgefühl” een Duits woord dat meestal vertaald wordt met “sociale interesse” of “gemeenschapsgevoel”. De psychiater Alfred Adler stelde dat  mentale gezondheid nauw verbonden is met het gegeven dat iemand zich een integraal onderdeel voelt van een groter sociaal geheel. Adler was van mening dat geluk op directe wijze gerelateerd is aan iemands Gemeinschaftsgefühl. Volgens hem is waarachtig geluk niet los te zien is van het vermogen om te geven. Een sociaal persoon zal eerder een geluksgevoel  ervaren dan een geïsoleerde persoon die streeft naar superioriteit, aldus Adler.

Een mooi voorbeeld van Gemeinschaftsgefühl stond in de Volkskrant van zaterdag 20 oktober jl. Volgens de Nederlander Rudi Westendorp, lid van het Deense corona-adviesteam, zie je aan de hand van een crisis vooral hoe een land sociaal en cultureel in elkaar zit. Hij benadrukt dat in Denemarken  de pandemie veel milder verlopen is dan in Nederland.  Westendorp geeft aan dat men de uitbraak veel meer binnen de perken heeft weten te houden door het gedrag van de Denen. Westendorp vervolgt: “De balans tussen het collectief en het individu ligt in Denemarken veel meer bij het collectief, En dat verschil is in coronatijd heel pregnant  (veelzeggend AdR) geworden. De essentie in Denemarken is: je bent onderdeel van een groep. Me-in-We is een uitdrukking die de Denen veel gebruiken. Jij maakt deel uit van de samenleving, dus moet de samenleving goed voor jou zorgen, maar nog belangrijker is dat jij de samenleving goed moet laten functioneren.” Westendorp geeft aan dat er natuurlijk ook in Denemarken sprake is van frictie, en dat er ook mensen zijn die zich niet aan de regels houden. Denen balen net zo hard als Nederlanders, vervolgt hij, maar er is toch veel meer dan in Nederland een collectief bewustzijn van wat wel en niet gepast is, zowel op straat als in de privésfeer.

Overigens strekt de Me-in-We gedachte zich ook uit naar andere Scandinavische landen Een voorbeeld hiervan is  de uitzonderlijk begaafde en moedige Greta Thunberg, die over de hele wereld vooral jongeren heeft geïnspireerd om zich in te zetten voor het klimaat.

 Praktische tips om samenwerken en gemeinschaftsgefühl te bevorderen.

  • Neem deel aan een gemeenschappelijk project in je woonplaats waarin je je kenmerkende kwaliteiten kwijt kunt.
  • Help jaarlijks op zijn minst één persoon om doelen te stellen in zijn of haar leven en houdt zijn of haar vooruitgang bij.
  • Ruim zwerfvuil op in je wijk, b.v. tijdens het joggen, dan heb je 2 vliegen in een klap (vitaliteit!).
  • Richt een boekenclub op.
  • Kijk naar de documentaire I Am Greta om te zien hoe ze zich inzet voor het klimaat en overweeg als je wilt om, net als Greta, geen of minder vlees te eten en geen (verre) vliegreizen te maken.

Films/documentaires waarin samenwerking en/of gemeinschaftsgefühl een belangrijke rol speelt:

  • The Grapes of Wrath (1940, V.S.)
  • Z (1969, Algerije/Frankrijk)
  • Alive (1993, V.S.)
  • The Widow of St. Pierre (2000, Frankrijk)
  • As It Is in Heaven (2004, Zweden)
  • Moolaade (2004, Senegal)
  • Joyeux Noel (2005, Frankrijk)
  • Coach Carter(2005, V.S.)
  • Opal Dream (2005, Australië)
  • To Play and to Fight (2006,/Venezuela)
  • Micmacs (2009, Frankrijk)
  • Home (2009, Zwitserland/ België/Frankrijk)
  • The Way Back (2010, V.S./Verenigde Arabische Emiraten/ Polen)
  • Act of Valor (2012, Duitsland/Zuid-Korea)
  • An (2015, Japan)
  • Bohemian Rapsody (2018), Groot-Brittannië)
  • Hors Normes (2019, Frankrijk)
  • The Cave (2019, Denemarken/Syrië)
  • I Am Greta (2020, Zweden/ Groot-Brittannië/ V.S/Duitsland)

Bronnen onder meer:

Positive Psychology at the Movies 2. Using Films to Build Characterstrenghts and Well-Being. 2nd Edition. Niemiec, R.M., Wedding, D. (2014). Boston: Hogrefe Publishers.

340 Ways to Use VIA Character Strenghts by Tayyab Rashid & Afroze Anjum. University of Penssylvania, 2005. Tayyab Rashid.